ไขข้อข้องใจนอนกัดฟันอันตรายไหม ต้องป้องกันและรักษาอย่างไร ?

อาการนอนกัดฟัน เป็นภาวะผิดปกติระหว่างการหลับที่อันตรายกว่าที่คิด เพราะการนอนกัดฟันส่งผลเสียทั้งต่อสุขภาพฟัน กล้ามเนื้อขากรรไกร คุณภาพการนอน และความสัมพันธ์ โดยสาเหตุของการนอนกัดฟันมักเกิดจากความเครียด ลักษณะฟันผิดปกติ การใช้ยาบางชนิด หรือสารกระตุ้นอย่างคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ การแก้ปัญหานอนกัดฟันมีทั้งทางทันตกรรม เช่น เฝือกสบฟัน จัดฟัน ครอบฟัน และการบำบัดด้านพฤติกรรม เช่น ลดความเครียด ปรับท่านอน รวมถึงการดูแลตัวเองเพื่อป้องกันและลดความรุนแรงของอาการ ช่วงเวลาการนอนหลับ ควรเป็นช่วงเวลาที่ร่างกายได้รับการพักผ่อนอย่างเต็มที่ แต่สำหรับบางคนกลับเกิดอาการผิดปกติในช่วงเวลานอน จนส่งผลให้นอนหลับไม่สนิท ตื่นมาไม่สดใส หนึ่งในนั้นคืออาการนอนกัดฟัน ซึ่งไม่เพียงส่งผลเสียให้ร่างกายอ่อนล้าอ่อนเพลียเท่านั้น แต่ยังส่งผลโดยตรงต่อสุขภาพช่องปากและฟันอีกด้วย การนอนกัดฟันเป็นอันตรายกว่าที่คุณคิด เราจึงขอพาคุณไปสังเกตอาการตนเองว่าเป็นคนนอนกัดฟันหรือไม่ และการนอนกัดฟันอันตรายไหม ? พร้อมบอกสาเหตุของการนอนกัดฟันว่าเกิดจากอะไร ? รวมไปถึงใครที่กำลังมองหาคลินิกทำฟันแถวสยาม เรามีคลินิกดี ๆ มาแนะนำกัน

อาการนอนกัดฟันคืออะไร ?

อาการนอนกัดฟัน (Sleep Bruxism) คือ ความผิดปกติระหว่างการนอนหลับอย่างหนึ่ง ที่เกิดจากขากรรไกรทำงานผิดปกติระหว่างการนอนหลับ ทำให้ฟันขบกันอย่างรุนแรง เหมือนกับการกัดฟัน ซึ่งมักจะทำให้มีเสียงดัง และส่งผลกระทบต่อสุขภาพตามมา ทั้งปัญหาเรื่องของการพักผ่อนไม่เพียงพอ ปัญหาสุขภาพช่องปาก ไปจนถึงความสัมพันธ์ของคู่รักอีกด้วย

ลักษณะของอาการนอนกัดฟัน

• มีอาการกัดฟันเสียงดังระหว่างนอนหลับ
• ตื่นมาแล้วปวดกราม ปวดใบหน้า หรือบริเวณขากรรไกร
• ปวดศีรษะ หรือปวดหูจากการนอนกัดฟัน
• รู้สึกว่าพักผ่อนไม่เพียงพอ

รู้ได้อย่างไรว่านอนกัดฟัน ?

หลายคนอาจจะสงสัยว่า ช่วงเวลาที่เกิดอาการนั้นเรากำลังนอนหลับอยู่ แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าเรานอนกัดฟัน ที่จริงแล้ว คนที่นอนกัดฟันมักจะไม่รู้สึกตัว แต่สามารถสังเกตได้ ดังต่อไปนี้

ถามจากคนใกล้ตัว

สำหรับคนที่ไม่ได้นอนคนเดียว สามารถให้คนใกล้ตัวที่นอนอยู่ด้วยกัน ช่วยสังเกตให้ว่าเรามีอาการนอนกัดฟันหรือไม่ บางคนอาจนอนกัดฟันในลักษณะที่ขบฟันแน่น จนทำให้ไม่ได้ยินเสียง จึงต้องใช้การสังเกตเป็นพิเศษ เพราะถ้ารู้เร็ว เราก็จะสามารถแก้ปัญหานอนกัดฟันได้เร็วยิ่งขึ้น

สังเกตอาการตนเองตอนตื่นนอน

คนที่นอนกัดฟัน เมื่อตื่นนอนมักมีอาการเจ็บปวดบริเวณกล้ามเนื้อใบหน้า เช่น แก้ม หน้า หู รวมถึงมีอาการเจ็บปวดบริเวณกล้ามเนื้อขากรรไกร ทำให้ขยับข้อต่อขากรรไกรลำบากหรือติดขัด หรืออาจมีอาการปวดศีรษะ รวมไปถึงหากพบอาการฟันเสื่อม ฟันสึกกร่อน เสียวฟัน กัดฟันแล้วปวดฟัน แสดงว่าคุณมีความเสี่ยงที่จะนอนกัดฟัน ควรปรึกษาแพทย์หรือทันตแพทย์เพิ่มเติม

ให้ทันตแพทย์ตรวจและวินิจฉัย

อีกทางเลือกหนึ่งหากสงสัยว่าตนเองนอนกัดฟันคือ การไปพบทันตแพทย์ โดยทันตแพทย์จะตรวจวินิจฉัยโดยดูจากร่องรอยการสึกของฟัน ความเสียหายของกระดูกขากรรไกร หรืออาการผิดปกติอื่น ๆ ในช่องปาก จากนั้นค่อยวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสม

การใช้เครื่องมือ Sleep Test

ในกรณีที่จำเป็น แพทย์อาจจะแนะนำให้ทดสอบการนอนหลับ หรือ Sleep Test เพื่อตรวจวัดการทำงานของร่างกายขณะหลับ ไม่ว่าจะเป็นการหายใจ การเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อ และคลื่นสมอง ทำให้เห็นภาพรวมของการนอนและวินิจฉัยได้แม่นยำมากยิ่งขึ้น

สาเหตุของการนอนกัดฟัน

การนอนกัดฟันเกิดจากหลายปัจจัย ซึ่งในบางเคสก็ยังไม่สามารถหาสาเหตุที่แน่ชัดได้ อย่างไรก็ตาม มักจะเกิดจากสาเหตุหลัก ๆ ดังต่อไปนี้

ลักษณะฟันของแต่ละบุคคล

สาเหตุของการนอนกัดฟันสำหรับบางคนอาจเกิดจากลักษณะของฟัน เช่น ฟันซ้อนเก ฟันยาวผิดปกติ หรือเคยสูญเสียฟันไป แล้วไม่ได้ใส่ฟันปลอมทดแทน

ความเครียดและความวิตกกังวล

ปัจจัยทางด้านจิตใจ ไม่ว่าจะเป็นความเครียดที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน หรือความวิตกกังวล เป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดการนอนกัดฟัน

การใช้ยารักษาโรคบางชนิด

สาเหตุของการนอนกัดฟันยังสามารถเกิดขึ้นได้จากการใช้ยารักษาโรคบางชนิด อาทิ ยาที่มีฤทธิ์ส่งผลกระทบต่ออารมณ์หรือจิตใจ เช่น ยารักษาโรคซึมเศร้า หรือยารักษาอาการทางจิต

ได้รับสารกระตุ้นต่าง ๆ

การนอนกัดฟันยังสามารถเกิดขึ้นจากการได้รับสารกระตุ้นบางชนิด เช่น การสูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือดื่มคาเฟอีน

การนอนกัดฟันอันตรายไหม ?

หลายคนอาจจะคิดว่าการนอนกัดฟันเป็นเรื่องหยุมหยิม และไม่ใช่ปัญหาใหญ่ แต่รู้หรือไม่ว่า หากปล่อยไว้โดยไม่แก้ไขอาจจะเกิดปัญหาต่าง ๆ ตามมา

เกิดผลเสียกับสุขภาพฟัน

การนอนกัดฟันส่งผลเสียโดยตรงต่อสุขภาพฟัน ไม่ว่าจะเป็นการทำให้เกิดฟันสึก ฟันบาง ฟันบิ่น แลดูไม่สวยงาม หรือมีอาการเสียวฟัน แต่หากปล่อยไว้นาน ๆ และอาการรุนแรงมากยิ่งขึ้น จะส่งผลให้ฟันแตก ฟันร้าว และปวดฟันจนไม่สามารถเคี้ยวอาหารได้

เกิดผลเสียกับกล้ามเนื้อและขากรรไกร

นอกจากปัญหาสุขภาพฟันแล้ว กล้ามเนื้อบริเวณใบหน้าและขากรรไกร ก็ได้รับผลกระทบจากการนอนกัดฟันด้วยเช่นกัน โดยจะมีอาการปวดเมื่อยล้า หากรุนแรงจะส่งผลให้อ้าปากไม่ขึ้น และส่งผลกระทบต่อการบดเคี้ยวอาหาร

เกิดผลเสียต่อชีวิตคู่

อีกหนึ่งอันตรายจากการนอนกัดฟันที่ไม่ควรมองข้าม คือการนอนกัดฟันสามารถสร้างความรำคาญให้แก่ผู้ที่นอนด้วย และส่งผลเสียต่อการใช้ชีวิตคู่ได้

วิธีรักษาอาการนอนกัดฟัน

แนวทางการแก้ปัญหานอนกัดฟันมีหลากหลายแนวทาง ขึ้นอยู่กับว่าสาเหตุของปัญหาที่แท้จริงเกิดจากอะไร แต่โดยหลัก ๆ แล้วจะแบ่งการรักษาออกเป็น 2 แนวทางดังต่อไปนี้

1. วิธีทางทันตกรรม

• ใส่เฝือกสบฟันหรือฟันยางขณะนอนหลับ เพื่อป้องกันฟันไม่ให้ถูกทำลายจากการบดเคี้ยว หรือการขบฟัน
• จัดฟัน เพื่อแก้ปัญหาการเรียงตัวของฟัน ช่วยให้ฟันเรียงตัวอย่างเหมาะสม ลดโอกาสการเสียดสีกันเวลานอนหลับ
• ฟันที่เสื่อมสภาพจากการนอนกัดฟัน ทันตแพทย์จะทำการรักษาฟันที่เสื่อมสภาพ ด้วยการตกแต่งพื้นผิวฟันหรือว่าครอบฟัน เพื่อให้ฟันสามารถกลับมาบดเคี้ยวอาหารได้อย่างเป็นปกติ

2. วิธีการบำบัดการนอน

• หากมีปัญหานอนกัดฟันเนื่องจากความเครียด สามารถป้องกันหรือแก้ไขปัญหาได้ด้วยการปรึกษาแพทย์ เพื่อให้ช่วยทำการบำบัดด้วยวิธีการที่เหมาะสม
• การบำบัดหรือปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ด้วยการฝึกวางตำแหน่งของปากและขากรรไกรให้เหมาะสมเวลานอน โดยต้องขอรับคำปรึกษาจากทันตแพทย์

การดูแลตัวเองเพื่อป้องกันและลดการนอนกัดฟัน

เพื่อลดความรุนแรงและป้องกันอาการนอนกัดฟันที่อาจจะทำให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพ สามารถดูแลตัวเองได้ด้วยวิธีง่าย ๆ อย่างการหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นและการปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวันดังต่อไปนี้

หลีกเลี่ยงคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ก่อนนอน

คาเฟอีนและแอลกอฮอล์ เป็นปัจจัยที่กระตุ้นให้กล้ามเนื้อทำงานผิดปกติและส่งผลต่อการนอนหลับ ทำให้เกิดการนอนกัดฟันได้ง่ายขึ้น ดังนั้น ควรหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมเหล่านี้ โดยเฉพาะในช่วงเย็นก่อนเข้านอน

ทำกิจกรรมผ่อนคลายก่อนเข้านอน

ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า อาการนอนกัดฟันของหลายคนเกิดจากความเครียด ดังนั้น ควรหากิจกรรมที่ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายก่อนนอน เช่น โยคะ นั่งสมาธิ ฟังเพลงที่ชอบ อ่านหนังสือที่มีเนื้อหาเบา ๆ จะช่วยลดความตึงเครียดของกล้ามเนื้อ และทำให้คุณหลับได้สนิทมากขึ้น

จัดท่านอนให้เหมาะสม

ท่านอนสำคัญมากกว่าที่คิด ลองนอนหงายและซื้อหมอนที่สามารถรองรับศีรษะและคอได้อย่างเหมาะสม ก็จะช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย และลดโอกาสการนอนกัดฟันได้อย่างมีประสิทธิภาพ สำหรับผู้ที่มีปัญหาเรื่องนอนกัดฟันที่เกิดจากปัญหาฟันเรียงตัวไม่สมดุล หรือสุขภาพฟันอื่น ๆ เช่น ฟันบิ่น ฟันกร่อน จากการนอนกัดฟัน และต้องการรักษาอย่างเร่งด่วน สามารถปรึกษาได้ที่ About Tooth Dental เรามีทีมทันตแพทย์คอยให้คำแนะนำถึงวิธีการรักษาปัญหาการนอนกัดฟันที่เหมาะสม เดินทางสะดวก เป็นคลินิกทำฟันที่อยู่แถวสยามและสุขุมวิท ติด BTS ติดต่อกับเราเพื่อนัดหมายวันตรวจได้ที่โทร. 087-555-4665 (สาขาสยามสแควร์) หรือ 080-481-5555 (สาขา BTS ปุณณวิถี) หรือทาง LINE@ : @abouttooth