การจัดฟัน เป็นกระบวนการที่ช่วยเสริมสร้างทั้งสุขภาพช่องปากและความสวยงามของฟัน แต่ในช่วงแรกที่เริ่มติดเครื่องมือจัดฟัน หลายคนมักประสบปัญหาการเสียดสีกับเหงือกหรือกระพุ้งแก้ม ซึ่งอาจทำให้เกิดแผลในช่องปากและความรู้สึกไม่สบาย “ขี้ผึ้งจัดฟัน” จึงกลายเป็นตัวช่วยสำคัญที่ช่วยลดการระคายเคืองและเพิ่มความสบายได้อย่างมีประสิทธิภาพ
บทความนี้จะพาไปรู้จักกับขี้ผึ้งจัดฟัน และวิธีใช้อย่างถูกต้อง รวมถึงคำตอบสำหรับคำถามยอดนิยมที่ว่า “ขี้ผึ้งจัดฟันใส่นอนได้ไหม ?” พร้อมเคล็ดลับการเลือกและการดูแลช่องปาก เพื่อให้การจัดฟันของคุณเป็นประสบการณ์ที่ดีขึ้น
Table of Contents
Toggleขี้ผึ้งจัดฟันคืออะไร ?
ขี้ผึ้งจัดฟัน (Orthodontic Wax) คือสารที่ใช้เคลือบบริเวณเครื่องมือจัดฟันที่ก่อให้เกิดการเสียดสี เช่น แบร็กเก็ต (Bracket) หรือลวดจัดฟัน โดยขี้ผึ้งจะช่วยป้องกันไม่ให้เครื่องมือเหล่านี้สัมผัสโดยตรงกับเนื้อเยื่อในช่องปาก เช่น เหงือก กระพุ้งแก้ม หรือลิ้น ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดแผลและความระคายเคืองในช่องปาก
โดยทั่วไป ขี้ผึ้งจัดฟันจะผลิตจากวัสดุที่มีความปลอดภัย เช่น
- ขี้ผึ้งธรรมชาติ
- ขี้ผึ้งคาร์นูบา (Carnauba Wax)
- พาราฟิน (Paraffin Wax)
แม้ขี้ผึ้งจะไม่จำเป็นสำหรับทุกคน แต่ในช่วงเริ่มต้นของการจัดฟันหรือเมื่อมีอาการระคายเคือง ขี้ผึ้งสามารถช่วยให้คุณปรับตัวกับเครื่องมือจัดฟันได้อย่างราบรื่นมากยิ่งขึ้น
ประโยชน์ของขี้ผึ้งจัดฟัน
- ลดการเสียดสี : ช่วยลดแรงกดจากเครื่องมือจัดฟันต่อเนื้อเยื่อในช่องปาก
- ป้องกันการเกิดแผลใหม่ : ลดโอกาสการเกิดแผลในช่องปาก
- ช่วยให้แผลในปากหายเร็วขึ้น : ลดการเสียดสีซ้ำ ทำให้แผลหายไวขึ้น
- เพิ่มความสะดวกสบาย : ลดความเจ็บปวดและทำให้ใช้ชีวิตประจำวันได้ดีขึ้น
- ช่วยในการปรับตัว : โดยเฉพาะในช่วงแรกของการจัดฟัน หรือหลังการปรับเครื่องมือ
วิธีใช้ขี้ผึ้งจัดฟันอย่างถูกต้อง
การใช้ขี้ผึ้งจัดฟันอย่างถูกวิธี เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้สามารถป้องกันการระคายเคืองได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด ทันตแพทย์มักแนะนำให้ปฏิบัติตามขั้นตอนดังนี้
ขี้ผึ้งจัดฟัน ใช้ยังไง ?
- ล้างมือให้สะอาด : เพื่อป้องกันการนำเชื้อโรคเข้าสู่ช่องปาก
- แปรงฟันและทำความสะอาดช่องปาก : ควรใช้ขี้ผึ้งกับฟันและเครื่องมือจัดฟันที่สะอาด
- เช็ดบริเวณที่จะทาให้แห้ง : ใช้ผ้าสะอาดหรือกระดาษทิชชูซับให้แห้ง
- หยิบขี้ผึ้งในปริมาณที่เหมาะสม : ขนาดประมาณเม็ดถั่วเขียว
- ปั้นขี้ผึ้งเป็นก้อนกลม : บี้และนวดขี้ผึ้งเบา ๆ ด้วยนิ้วมือให้อ่อนนุ่ม
- นำไปติดบริเวณที่ก่อให้เกิดความระคายเคือง : กดขี้ผึ้งลงบนแบร็กเก็ต ลวด หรือส่วนที่แหลมคมของเครื่องมือจัดฟัน
- ใช้นิ้วกดเบา ๆ : ให้ขี้ผึ้งติดแน่นกับเครื่องมือจัดฟัน
เคล็ดลับเพื่อการใช้งานที่มีประสิทธิภาพ
- เปลี่ยนขี้ผึ้งใหม่ทุกวัน : เพื่อความสะอาดและประสิทธิภาพสูงสุด
- เปลี่ยนขี้ผึ้งหลังรับประทานอาหาร : หากขี้ผึ้งหลุดออกระหว่างการรับประทานอาหาร
- พกขี้ผึ้งติดตัว : เผื่อกรณีฉุกเฉินที่อาจเกิดการระคายเคืองระหว่างวัน
- หลีกเลี่ยงอาหารเหนียวหรือแข็ง : หลังทาขี้ผึ้งเพื่อป้องกันไม่ให้ขี้ผึ้งหลุด
- ใช้ขี้ผึ้งก่อนการเกิดแผล : ควรใช้เพื่อป้องกันก่อนที่จะเกิดการระคายเคือง
ขี้ผึ้งจัดฟันใส่นอนได้ไหม ?
ขี้ผึ้งจัดฟันสามารถใส่ขณะนอนได้อย่างปลอดภัย เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีอาการระคายเคืองจากแบร็กเก็ตในช่วงกลางคืน
โดยเฉพาะในระยะเริ่มต้นของการจัดฟัน การใส่ขี้ผึ้งก่อนนอนจะช่วยให้หลับสบายขึ้นโดยไม่รู้สึกเจ็บหรือระคายเคือง
สิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับการใช้ขี้ผึ้งจัดฟัน
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงหลังทาขี้ผึ้ง
หลังจากใช้ขี้ผึ้งจัดฟัน ควรหลีกเลี่ยงอาหารบางประเภทที่อาจทำให้ขี้ผึ้งหลุดออกหรือลดประสิทธิภาพการป้องกัน เช่น
- อาหารแข็ง : น้ำแข็ง ถั่ว ขนมปังกรอบ ฝรั่ง แอปเปิล
- อาหารเหนียว : หมากฝรั่ง กะละแม ลูกอม คาราเมล
- อาหารที่ต้องกัด : ข้าวโพดฝัก เนื้อติดกระดูก
- เครื่องดื่มร้อนจัด : อาจทำให้ขี้ผึ้งอ่อนตัวและหลุดออกง่าย
การดูแลช่องปากหลังใช้ขี้ผึ้ง
การดูแลสุขภาพช่องปากอย่างเหมาะสม เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องทำควบคู่ไปกับการใช้ขี้ผึ้งจัดฟัน เพื่อป้องกันปัญหาในช่องปากอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้น
- แปรงฟันหลังอาหารทุกมื้อ : ใช้แปรงสีฟันที่มีขนนุ่มเพื่อทำความสะอาดฟันและเครื่องมือจัดฟัน
- ใช้แปรงซอกฟันหรือไหมขัดฟัน : ทำความสะอาดซอกฟันและพื้นที่รอบเครื่องมือจัดฟัน
- ใช้น้ำยาบ้วนปาก : ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรียและลดการอักเสบของเหงือก
- ดื่มน้ำสะอาดบ่อย ๆ : ช่วยชะล้างเศษอาหารและแบคทีเรีย
- เปลี่ยนขี้ผึ้งใหม่ : เมื่อขี้ผึ้งเก่าสกปรกหรือสูญเสียความยืดหยุ่น
เมื่อไรควรพบทันตแพทย์
แม้ว่าขี้ผึ้งจัดฟันจะช่วยบรรเทาความระคายเคืองระหว่างการจัดฟันได้ดี แต่มีบางกรณีที่คุณควรรีบพบทันตแพทย์ เพื่อรับการตรวจรักษาอย่างละเอียด เช่น
- แผลในปากไม่หายภายใน 7-10 วัน
- มีการอักเสบรุนแรงหรือมีหนอง
- มีอาการปวดรุนแรงที่ไม่หายด้วยยา
- เครื่องมือจัดฟันแตกหักหรือหลุด
- มีเลือดออกผิดปกติบริเวณเหงือก
- มีก้อนเนื้อผิดปกติเกิดขึ้นในช่องปาก
ปัจจัยที่ควรพิจารณาในการเลือกขี้ผึ้งจัดฟัน
- ความไวต่อการแพ้ : เลือกผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจากวัสดุที่ปลอดภัย และไม่ก่อให้เกิดการแพ้
- ความสะดวกในการใช้งาน : บางยี่ห้อมีบรรจุภัณฑ์ที่ช่วยให้พกพาและใช้งานง่าย
- ความทนทาน : บางชนิดติดแน่นและอยู่ได้นานกว่า
- ความสะดวกในการล้างออก : ขี้ผึ้งที่ดีควรสามารถล้างออกง่ายเมื่อต้องการเปลี่ยนใหม่ โดยไม่ทิ้งคราบเหนียวไว้บนเครื่องมือหรือในช่องปาก
- คำแนะนำจากทันตแพทย์ : หากไม่แน่ใจว่าจะเลือกยี่ห้อไหน หรือมีประวัติแพ้ขี้ผึ้ง ควรปรึกษาทันตแพทย์ก่อนเลือกใช้ทุกครั้ง
การดูแลสุขภาพช่องปากและการใช้ขี้ผึ้งจัดฟันอย่างเหมาะสม เป็นส่วนสำคัญที่จะช่วยให้การจัดฟันได้ผลลัพธ์ออกมาดีที่สุด ทั้งในแง่ความสวยงามและสุขภาพฟันโดยรวม
หากคุณมีปัญหาการระคายเคืองจากเครื่องมือจัดฟันหรืออยากปรึกษาวิธีใช้ขี้ผึ้งจัดฟันให้มีประสิทธิภาพที่สุด ทีมทันตแพทย์ที่ About Tooth Dental เราพร้อมให้คำแนะนำและบริการจัดฟันที่เหมาะสมกับคุณ อย่าปล่อยให้ความไม่สะดวกจากการจัดฟันทำให้ชีวิตคุณลำบาก เราพร้อมช่วยดูแลและให้คำปรึกษาอย่างใกล้ชิด
สามารถนัดเข้ามาสอบถามและปรึกษาปัญหากับทันตแพทย์ของ About Tooth Dental คลินิกทำฟันแถวสยาม เดินทางสะดวกติด BTS ได้ที่เบอร์โทรศัพท์ 080-481-5555 และ LINE : @abouttooth (มี @ ด้วย) หรือช่องทางติดต่ออื่น ๆ ของคลินิก
แหล่งอ้างอิง
1.What Is Tooth Wax and How to Use It Properly?. สืบค้นเมื่อวันที่ 30 เมษายน 2568 จาก https://www.colgate.com/en-in/oral-health/adult-orthodontics/what-is-tooth-wax
2.The Ultimate Guide to Dental Wax: A Braces-Wearer’s Best Friend. สืบค้นเมื่อวันที่ 30 เมษายน 2568 จาก https://www.royaldentalcare.com.au/the-ultimate-guide-to-dental-wax-a-braces-wearers-best-friend/

ทพญ. ณิศรา ธนฤกษ์ชัย ทันตแพทย์ด้านทันตกรรมรากฟันเทียม ทันตกรรมจัดฟัน และเฉพาะทางด้านวีเนียร์ สำเร็จการศึกษาจากคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มีประสบการณ์การทำงานยาวนานและได้รับประกาศนียบัตรทันตกรรมในหลายสาขา ได้แก่ ทันตกรรมทั่วไปขั้นสูง ทันตกรรมรากเทียม ทันตกรรมจัดฟันขั้นสูง ประกาศนียบัตรวีเนียร์ Bootcamp และ Masterclass ตลอดจนใบรับรองผู้ให้บริการจัดฟันแบบใส Invisalign ระดับ Platinum Provider 2021 และ Zenyum ระดับ Star tier 2023
ปัจจุบันเป็นผู้ก่อตั้ง About Tooth Dental Clinic ซึ่งได้รับรางวัล World Class Award 2021 สาขา The Best of International Healthy Business ตลอดจนดำรงตำแหน่งเป็นสมาชิกของสมาคมทันตกรรมรากเทียมแห่งประเทศไทย (TADI)