สรุปครบ ! วิธีแปรงฟันที่ถูกต้อง รักษาสุขภาพฟันให้ดียาวนาน

การแปรงฟัน เป็นกิจวัตรประจำวันที่ควรทำเป็นประจำทั้งเช้าและเย็น เพราะนอกจากจะช่วยขจัดแบคทีเรียซึ่งเป็นสาเหตุของกลิ่นปาก ซึ่งเป็นปัญหาที่ส่งผลต่อความมั่นใจและบุคลิกภาพ ยังถือเป็นวิธีที่ง่ายและพื้นฐานที่สุดในการดูแลให้ฟันแข็งแรงในระยะยาว

ดังนั้น การแปรงฟันในแต่ละครั้งจึงไม่ควรทำเพียงแค่ให้เสร็จ ๆ ไป แต่ควรใส่ใจและเข้าใจวิธีการแปรงฟันที่ถูกต้อง เพื่อรักษาความสะอาดของช่องปาก และดูแลสุขภาพฟันให้ดีอย่างยั่งยืน

ความสำคัญของการแปรงฟัน เริ่มต้นแปรงฟันครั้งแรกเมื่อไรดี ?

แม้หลายคนอาจมองว่า การแปรงฟันเป็นเพียงกิจวัตรทั่วไปในแต่ละวัน แต่ในความเป็นจริง การแปรงฟันคือจุดเริ่มต้นสำคัญของการดูแลสุขภาพช่องปากที่ดี และช่วยป้องกันปัญหาต่าง ๆ ได้ในระยะยาว

ความสำคัญของการแปรงฟัน

ช่วยทำความสะอาดช่องปากและขจัดคราบจุลินทรีย์

การแปรงฟันมีบทบาทสำคัญในการกำจัดคราบพลัค (Plaque) ซึ่งเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียที่เกาะอยู่บนผิวฟัน หากไม่ทำความสะอาดอย่างถูกวิธี คราบเหล่านี้อาจพัฒนาไปสู่ปัญหาฟันผุและโรคเหงือกในอนาคต

ป้องกันฟันผุด้วยการเลือกใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์

การแปรงฟันยังช่วยป้องกันฟันผุ โดยเฉพาะเมื่อใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ ซึ่งเป็นสารสำคัญที่ช่วยเสริมความแข็งแรงของเคลือบฟัน โดยเฉพาะในเด็กที่ฟันยังบอบบาง

ลดความเสี่ยงการเกิดโรคอื่น ๆ ในช่องปาก

การแปรงฟันอย่างสม่ำเสมอและถูกวิธีสามารถช่วยลดความเสี่ยงของโรคต่าง ๆ ในช่องปาก เช่น เหงือกอักเสบ เหงือกบวม หรือปัญหากลิ่นปาก ซึ่งมักมีสาเหตุมาจากแบคทีเรียและคราบพลัคที่สะสมอยู่

ควรเริ่มแปรงฟันเมื่อไร ?

การแปรงฟันควรเริ่มตั้งแต่ฟันน้ำนมซี่แรกเริ่มขึ้น ซึ่งมักอยู่ในช่วงที่เด็กอายุประมาณ 6 เดือน เนื่องจากแม้จะเป็นฟันน้ำนม แต่ก็สามารถเกิดฟันผุได้เช่นเดียวกับฟันแท้ ดังนั้น การดูแลตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงช่วยลดการสะสมของแบคทีเรียในช่องปาก และยังเป็นการปลูกฝังนิสัยที่ดีในการดูแลสุขภาพฟันตั้งแต่วัยเยาว์

ควรแปรงฟันกี่นาที ? แนะนำวิธีแปรงฟันให้สะอาดและถูกต้อง

การแปรงฟันให้ได้ผลดี ควรแปรงให้ถูกวิธีควบคู่กับการเลือกช่วงเวลาและเทคนิคที่เหมาะสมด้วย ซึ่งสามารถทำได้ตามขั้นตอนต่อไปนี้

แปรงฟันโดยใช้หลัก 2-2-2

แนะนำให้แปรงฟันวันละ 2 ครั้ง คือช่วงเช้าและก่อนเข้านอน โดยแต่ละครั้งใช้เวลาอย่างน้อย 2 นาที และหลังแปรงฟันควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารหรือน้ำหวานประมาณ 2 ชั่วโมง เพื่อให้ฟลูออไรด์ในยาสีฟันทำงานเสริมความแข็งแรงของเคลือบฟันได้อย่างเต็มที่

จัดวางแปรงสีฟันให้ถูกมุม

ควรวางขนแปรงทำมุมประมาณ 45 องศากับผิวฟัน เพื่อให้แปรงสามารถเข้าทำความสะอาดบริเวณขอบเหงือก ซึ่งเป็นจุดที่แบคทีเรียมักสะสมอยู่

เคลื่อนไหวแปรงให้เหมาะกับฟันด้านบนและด้านล่าง

ขณะแปรงฟัน ให้ปัดแปรงเบา ๆ ตามทิศทางที่เหมาะสม สำหรับฟันล่างให้ปัดขึ้น ส่วนฟันบนให้ปัดลง โดยไม่ต้องออกแรงมากเกินไป เพื่อหลีกเลี่ยงการทำลายเนื้อฟันและเหงือก

แปรงเน้นบริเวณฟันกราม

ฟันกราม เป็นบริเวณที่มักมีเศษอาหารตกค้าง จึงควรถูแปรงให้ทั่ว ทั้งด้านหน้าและด้านหลังของฟันอย่างน้อย 10 ครั้ง เพื่อให้แน่ใจว่าทำความสะอาดอย่างทั่วถึง

อย่าลืมแปรงลิ้น

ลิ้น เป็นจุดสะสมของแบคทีเรียซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของกลิ่นปาก จึงควรแปรงลิ้นจากโคนลิ้นไปยังปลายลิ้นอย่างเบามือ เพื่อให้ลมหายใจสดชื่นยิ่งขึ้น

เลือกซื้ออุปกรณ์แปรงฟันอย่างถูกวิธี ดูแลฟันให้สุขภาพดีระยะยาว

การเลือกใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสมในการแปรงฟัน เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพช่องปากให้ดีอย่างยั่งยืน โดยเทคนิคการเลือกอุปกรณ์แต่ละประเภทมีดังนี้

แปรงสีฟัน

แปรงสีฟัน เป็นอุปกรณ์พื้นฐานสำคัญที่สุดในการดูแลสุขภาพช่องปาก โดยมีหลักการเลือกที่ควรพิจารณา ได้แก่

• ขนาดหัวแปรง ควรเลือกหัวแปรงที่มีขนาดพอเหมาะ ไม่ใหญ่จนเกินไป เพื่อให้สามารถเข้าถึงบริเวณซอกฟันด้านในได้สะดวก โดยเฉพาะบริเวณฟันกราม
• ขนแปรง แนะนำให้เลือกขนแปรงแบบนุ่มถึงปานกลาง เพื่อช่วยถนอมเหงือกและไม่ทำลายเคลือบฟัน
• ด้ามจับ ควรเลือกด้ามที่จับถนัดมือ มีพื้นผิวกันลื่น เพื่อให้สามารถควบคุมทิศทางการแปรงฟันได้อย่างแม่นยำ

ยาสีฟัน

ยาสีฟันที่ดีควรมีส่วนผสมของฟลูออไรด์ ซึ่งมีคุณสมบัติช่วยป้องกันฟันผุ อย่างไรก็ตาม ควรเลือกสูตรที่เหมาะสมกับช่วงวัยของผู้ใช้ด้วย

• สำหรับเด็กเล็ก ควรเลือกยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ในปริมาณต่ำ เพื่อความปลอดภัยหากกลืนโดยไม่ตั้งใจ
• สำหรับวัยผู้ใหญ่ สามารถเลือกสูตรที่ตอบโจทย์ปัญหาเฉพาะ เช่น สูตรลดอาการเสียวฟัน หรือสูตรที่ช่วยลดการสะสมของแบคทีเรียในช่องปาก

ไหมขัดฟัน

ไหมขัดฟัน เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยทำความสะอาดบริเวณซอกฟัน ซึ่งเป็นจุดที่แปรงสีฟันเข้าไม่ถึง การใช้ไหมขัดฟันอย่างสม่ำเสมอจะช่วยลดการสะสมของคราบพลัค ป้องกันฟันผุ และช่วยลดกลิ่นปากได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ที่แปรงลิ้น

ลิ้น เป็นบริเวณที่แบคทีเรียและคราบโปรตีนต่าง ๆ มักสะสมอยู่ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุของกลิ่นปาก ที่แปรงลิ้นจึงเป็นอุปกรณ์ที่ควรใช้ควบคู่กับการแปรงฟัน โดยควรใช้อย่างเบามือและเป็นประจำ เพื่อช่วยให้ลมหายใจสะอาด สดชื่น และมั่นใจมากยิ่งขึ้น

แนวทางการดูแลรักษาฟันอย่างยั่งยืน

แม้การเลือกใช้อุปกรณ์ทำความสะอาดช่องปากที่เหมาะสมจะเป็นก้าวแรกที่สำคัญ แต่หากต้องการมีสุขภาพฟันที่ดีไปนาน ๆ ยังมีปัจจัยอื่นที่ควรใส่ใจร่วมด้วย ดังนี้

ตรวจสุขภาพฟันเป็นประจำทุก 6 เดือน

การพบทันตแพทย์อย่างสม่ำเสมอทุก 6 เดือน ช่วยให้สามารถตรวจพบปัญหาเล็ก ๆ ได้ตั้งแต่ระยะแรก และป้องกันไม่ให้ลุกลามจนต้องรักษาด้วยวิธีที่ซับซ้อน นอกจากนี้ การขูดหินปูนซึ่งแปรงสีฟันทั่วไปไม่สามารถขจัดออกได้ ก็เป็นอีกหนึ่งขั้นตอนสำคัญที่ควรได้รับจากทันตแพทย์เป็นประจำ

ควบคุมอาหารและเลือกรับประทานอย่างเหมาะสม

อาหารบางประเภท โดยเฉพาะอาหารที่มีน้ำตาลสูง เช่น ขนมหวาน น้ำอัดลม หรือของจุกจิกต่าง ๆ มีโอกาสทำให้เกิดฟันผุได้ง่าย ดังนั้นควรเลือกรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพฟัน เช่น ผักผลไม้สด นม หรือโยเกิร์ตที่อุดมไปด้วยแคลเซียม รวมถึงดื่มน้ำให้เพียงพอเพื่อช่วยลดความเป็นกรดในช่องปาก

หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง

หลีกเลี่ยงพฤติกรรมบางอย่างที่อาจดูไม่อันตราย แต่ส่งผลเสียต่อสุขภาพฟันในระยะยาว เช่น

• การนอนกัดฟัน ซึ่งอาจทำให้ฟันสึกและเกิดอาการปวดขากรรไกร
• การเคี้ยวของแข็ง เช่น น้ำแข็งหรือเมล็ดผลไม้ ซึ่งมีโอกาสทำให้ฟันร้าวหรือแตก
• การใช้ฟันเปิดขวดหรือฉีกถุง ซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหาฟันบิดเบี้ยว ร้าว หรือแตก

การแปรงฟันอย่างถูกวิธี คือจุดเริ่มต้นที่สำคัญในการดูแลสุขภาพช่องปากให้แข็งแรงและยั่งยืน อย่างไรก็ตาม หากมีเหตุจำเป็นต้องสูญเสียฟัน ไม่ว่าจะจากฟันผุ อุบัติเหตุ หรือสาเหตุอื่น ๆ การทำทันตกรรมรากฟันเทียมคืออีกหนึ่งทางเลือกที่ช่วยทดแทนฟันที่หายไปได้ ทั้งในด้านการใช้งานและความมั่นใจในชีวิตประจำวัน

หากคุณสนใจการปลูกรากฟันเทียม หรือมีปัญหาเกี่ยวกับช่องปากที่ต้องการปรึกษาเพิ่มเติม สามารถนัดหมายเข้าพบทันตแพทย์ได้ที่คลินิกทันตกรรม About Tooth Dental ทั้งสาขาสยามและปุณณวิถี เดินทางสะดวก ติด BTS ทั้งสองแห่ง สอบถามรายละเอียดหรือนัดหมายล่วงหน้าได้ที่ 087-555-4665, 080-481-5555 หรือทาง LINE OA : @abouttooth (มี @ ด้วย)

ข้อมูลอ้างอิง

1. What’s the right way to brush your teeth?. สืบค้นเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม 2568 จาก https://www.health.harvard.edu/blog/whats-the-right-way-to-brush-your-teeth-202211232854.
2. แปรงฟัน 2-2-2 คืออะไร?. สืบค้นเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม 2568 จาก https://multimedia.anamai.moph.go.th/infographics/funyoungdee-brushing-2-2-2/.